گروهی از نفتکش‌هایی که نفت تحریم شده روسیه را در سرتاسر جهان حمل می‌کنند، روند چند ماهه استفاده از قدیمی‌ترین و خطرناک‌ترین کشتی‌های جهان را معکوس کرده و در حال جوان‌تر شدن هستند.
مدت کوتاهی پس از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین در اوایل سال میلادی گذشته، صدها نفتکش فرسوده توسط گروهی از تاجران، واسطه‌ها و سرمایه‌گذاران ناشناس خریداری شدند تا جریان صادرات نفت روسیه را حفظ کنند. بر اساس برخی برآوردها، این نفتکش‌ها، به کشتی‌هایی اضافه شدند که پیش از این، نفت ونزوئلا و ایران حمل را می‌کردند.
طبق آمار شرکت “وسلز ولیو” (VesselsValue Ltd) که در خصوص قراردادهای کشتیرانی تحقیق می‌کند، اکنون میانگین سنی کشتی‌های خریداری شده، کاهش پیدا کرده است. دو مدیر صنعتی اظهار کردند که پس از سیل توقیف‌ها در ماه‌های اخیر به دلیل مسائل ایمنی، مقابله با نفتکش‌های فرسوده در آسیا، احتمالا در این مسئله تعیین کننده بوده است.
چین که یکی از بزرگترین مشتریان نفت روسیه و ایران است، اخیرا بازرسی‌ها از نفتکش‌های قدیمی‌تر را در بندر کینگدائو افزایش داده و تعدادی از این کشتی‌ها را وادار کرده است بیش از یک ماه برای تخلیه محموله‌های خود معطل بمانند. نگرانی در مورد کشتی‌های قدیمی در پی انفجار یک کشتی ۲۶ ساله در آب‌های مالزی در ماه مه، تشدید شد.
سنگاپور هم تعداد زیادی نفتکش را به دلیل اهمال در بازرسی‌های ایمنی، در ماه‌های اخیر توقیف کرده است. اگر کشتی‌های جدیدتر خوب نگهداری شوند، به رفع نگرانی بعضی از واردکنندگان نسبت به قابلیت دریانوردی آنها کمک خواهند کرد. با این حال، ناوگان نفتکش‌های حامل نفت روسیه، همچنان مملو از کشتی‌های قدیمی است.
ربکا گالانوپولوس جونز، تحلیلگر ارشد شرکت VesselsValue در این باره گفت: نگرانی‌های ایمنی پیرامون کشتی‌های قدیمی‌تر، یکی از دلایلی است که باعث شده است خریداران، کشتی‌های جدیدتر را انتخاب کنند.
طبق گزارش این شرکت، میانگین سنی نفتکش‌هایی که به خریداران ناشناس فروخته می‌شوند، ماه جاری به ۱۵ سال کاهش یافت در حالی که در اکتبر، ۱۹ سال بود.
مشخصات نفتکش‌های ناوگان شبح، متفاوت است؛ با این حال، اغلب آنها کشتی‌های قدیمی بدون بیمه استاندارد صنعتی یا سایر خدمات غربی هستند و ردیابی مالکان آنها دشوار است. این کشتی‌ها نزدیک یا بالای ۲۰ سال سن دارند. در این سن معمولا کشتی‌ها اسقاط می‌شوند.
بعضی از کشورها رویکرد سخت گیرانه‌ای نسبت به کشتی‌های قدیمی دارند. علاوه بر بازرسی چینی‌ها، هند اوایل سال میلادی، ورود کشتی‌های بالای ۲۵ سال به بنادر خود را ممنوع اعلام کرد.
در روزهای نخست تجارت نفت روسیه، خرید کشتی‌های قدیمی منطقی به نظر می‌رسید. این کشتی‌ها، ارزان‌ترین کشتی‌هایی بودند که بدون خدمات غربی کار می‌کنند و این مسئله، آنها را قادر می‌کند تا بسیاری از تحریم‌هایی که علیه صادرات نفت روسیه وجود دارد از جمله سقف قیمت ۶۰ دلاری در هر بشکه نفت روسیه که توسط گروه هفت اعمال شده است را دور بزنند.
طبق گزارش شرکت کلارکسون ریسرچ سرویس، افزایش تقاضا برای این کشتی‌ها، فعالیت آنها فراتر از عمر مفیدشان را افزایش داده است.
نفتکش‌ها همچنین مدت بیشتری را در ترانزیت سپری می‌کنند. خریداران نفت روسیه از زمان آغاز جنگ اوکراین، کاهش پیدا کرده‌اند و به این ترتیب، محموله‌هایی که سابق بر این، ظرف مدت چند روز از دریای بالتیک منتقل می‌شدند، اکنون چند هفته طول می‌کشد تا به چین و هند برسند.
طولانی شدن ترانزیت نفت، درآمد نفتکش‌ها را در دو مورد از زمان آغاز جنگ اوکراین، به حدود ۱۰۰ هزار دلار در روز رساند، در حالی که میانگین درآمدشان از سال ۲۰۱۷، روزانه ۲۳ هزار دلار بوده است. خرید کشتی‌های جوان‌تر، این احتمال که نرخ کرایه نفتکش‌ها به سطح بالاتر برسد را افزایش می‌دهد زیرا موجود بودن کشتی‌ها برای تجارت مرسوم را کاهش می‌دهد.
بر اساس گزارش بلومبرگ، یک منطق ایمنی قوی برای اقدام به استفاده از کشتی‌های جوان‌تر وجود دارد. در جریان بازرسی انجام گرفته در ماه مه در چین، یک نفتکش قدیمی بیش از ۲۰ ایراد داشت. بسیاری از نفتکش‌های مسن که می‌توانند همچنان فعالیت داشته باشند، پیش از این خریداری شده اند.
